ΑΝΟΡΘΩΣΗ
Η Ανόρθωση ιδρύθηκε στις 30 Ιανουαρίου 1911 και έφερε το όνομα «Αναγνωστήριο Ανόρθωσις». Στο έγγραφο για την ίδρυση της Ανόρθωσης αναφέρεται: «Συνεστήθη εν Βαρωσίοις και υφίσταται από 30 Ιανουαρίου 1911, αναγνωστήριον υπό την επωνυμίαν Ανόρθωσις, επί της ηθικής αναπλάσεως, της ελληνικής μορφώσεως και της ψυχαγωγίας των μελών αυτού». Ο σύλλογος έλαβε το όνομα «Ανόρθωσις» χάρη στην υποστήριξη της πολιτικής του Ελευθέριου Βενιζέλου για την ανόρθωση του έθνους. Πρώτος πρόεδρος της ομάδας ήταν ο Νικόλαος Καταλανός, ο οποίος εκλέχθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 1911.
Το πρώτο οίκημα της Ανόρθωσης επί της οδού Ερμού
Αργότερα, υπό τη διοίκηση του Δημήτρη Δημητριάδη, η Ανόρθωση ανέπτυξε μουσική και φιλανθρωπική δραστηριότητα. Τρανό παράδειγμα όταν το 1922, δημιουργείται ταμιευτήριο για την ανακούφιση των προσφύγων της Μικράς Ασίας. Η Ανόρθωση πρωτοπορεί στο Πανελλήνιο και αποτελεί παράδειγμα αντιγραφής, στην προσπάθεια επούλωσης των πληγών από την Μικρασιατική καταστροφή. Οι εκδηλώσεις της Ανόρθωσης στρέφονται βασικά στον πνευματικό και κοινωνικό τομέα. Η μαντολινάτα και η φιλαρμονική του σωματείου, υπό την καθοδήγηση του Δημήτρη Δημητριάδη, στέλλουν τους ήχους και τις νότες τους να αγκαλιάσουν όλο το νησί. Όσο όμως γοητεύει η μαντολινάτα, άλλο τόσο γοητεύει η ενέργεια της Ανόρθωσης να διαθέσει τις εισπράξεις από τις εκδηλώσεις της, για τις ανάγκες της πατρίδας. Σε μια ώρα μαζεύεται το ποσό των ογδονταπέντε λιρών – ποσό τεράστιο για τα δεδομένα της εποχής εκείνης. Ήταν η ώρα της πατρίδας. Ο πρωθυπουργός της Ελλάδος, Ελευθέριος Βενιζέλος, στέλνει ευχαριστήριο επιστολή προς την Ανόρθωση. Η Ανόρθωση θέσπισε ένα θεσματοφυλάκιο για τους Έλληνες πρόσφυγες της Μικράς Ασίας.
Η περίφημη μαντολινάτα της Ανόρθωσης το 1922
Κατά τη δεύτερη περίοδο, η οποία διήρκεσε από το 1929 μέχρι την έναρξη του ένοπλου απελευθερωτικού αγώνα της ΕΟΚΑ κατά των Άγγλων (1955), το «Αναγνωστήριο Ανόρθωσις» μετονομάστηκε σε «Μουσικοφιλολογικός και Φιλαθλητικός Σύλλογος η Ανόρθωσις», ενώ προχώρησε και στην αλλαγή του εμβλήματος. Το 1929, οι νέοι του συλλόγου ίδρυσαν την Ποδοσφαιρική Ομάδα Ελλήνων Βαρωσίου (ΠΟΕΒ), η οποία αργότερα διαλύθηκε, καθώς αποφάσισε να προσχωρήσει στην Ανόρθωση - οι ποδοσφαιριστές της ΠΟΕΒ αποτέλεσαν την πρώτη ποδοσφαιρική ομάδα του συλλόγου. Το 1932, ο σύλλογος έκλεισε για μερικό διάστημα, ενώ το διοικητικό συμβούλιο του συλλόγου συνελήφθη λόγω της ανύψωσης της ελληνικής σημαίας στο οίκημα του συλλόγου.
Παρά τις πολιτικές συγκρούσεις που επικράτησαν στην Κύπρο, το ποδοσφαιρικό τμήμα της Ανόρθωσης κατάφερε να κατακτήσει το Κύπελλο Κύπρου 1948-1949. Το επόμενο έτος, η Ανόρθωση κατέκτησε για πρώτη φορά το πρωτάθλημα ποδοσφαίρου Κύπρου 1949-50.
Η Ανόρθωση για πρώτη φορά Πρωταθλήτρια Κύπρου την περίοδο 1949-1950
Στις 1 Απριλίου 1955 ξεκίνησε ο ένοπλος απελευθερωτικός αγώνας της ΕΟΚΑ έναντι της αγγλικής κυβέρνησης του νησιού. Στον αγώνα συμμετείχαν και αθλητές του συλλόγου της Ανόρθωσης, όπως ο Κυριάκος Μάτσης, ο Αντρέας Γαβριηλίδης, ο Αναστάσης Οικονομίδης, ο Παναγιώτης Τουμάζος, ο Αντώνης Παπαδόπουλος και ο Γρηγόρης Αυξεντίου. Στις 8 Ιουλίου 1958, ένα έτος πριν τη λήξη του αγώνα, οι αγγλικές αρχές αποφάσισαν να ανατινάξουν το παλιό οίκημα της Ανόρθωσης, καθώς βρήκαν χαρτιά και όπλα των μελών της ΕΟΚΑ. Ο Αντρέας Γαβριηλίδης και ο Αναστάσης Οικονομίδης κατάφεραν να μεταφέρουν τα κύπελλα της Ανόρθωσης σε ασφαλή μέρος πριν οι Άγγλοι ανατινάξουν το οίκημα. «Πλανάσθε» είπε στον επικεφαλής αξιωματικό της ομάδας που διενήργησε την έκρηξη, ο πρόεδρος του Σωματείου Αναστάσιος Οικονομίδης «Το πνεύμα της Ανορθώσεως δεν πτοάται, δεν καταστρέφεται και η ωραία μας Ανόρθωσις ως ο Φοίνιξ, αενάως αναγεννάται. Δια να συνεχίσει την ιστορικήν και μεγάλην πορεία της». Όπερ και εγένετο.
Ανατίναξη του Οικήματος της Ανόρθωσης από τους Άγγλους στις 8 Ιουλίου 1958
Παρά τις συνεχείς συγκρούσεις Κυπρίων και Άγγλων, το ποδοσφαιρικό τμήμα της Ανόρθωσης συνέχισε να συμμετέχει στο πρωτάθλημα ποδοσφαίρου Κύπρου τις χρονιές 1956-57 και 1957-58 - το Κύπελλο Κύπρου διεκόπη από το 1955 μέχρι το 1958. Τη χρονιά 1958-59 δεν διεξήχθη το πρωτάθλημα Κύπρου, αλλά επανεκκίνησε η διοργάνωση του Κυπέλλου Κύπρου στον οποίο νικήτρια αναδεικνύεται η Ανόρθωση.
Ο ένοπλος απελευθερωτικός αγώνας της ΕΟΚΑ έληξε με την υπογραφή της συμφωνίας Ζυρίχης-Λονδίνου, η οποία ανακήρυξε την ανεξαρτησία της Κύπρου. Το 1960 μεγάλη σύσκεψη πολιτών στην Αμμόχωστο αποφασίζει τη στήριξη της Ανόρθωσης, για την ανέγερση ιδιόκτητου οικήματος. Η πορεία ανορθώσεως της Ανόρθωσης, αρχίζει. Η ανεξαρτησία θα βρει την Ανόρθωση πρωταγωνίστρια στα αθλητικά μας πράγματα. Είναι πια η Μεγάλη Κυρία του ποδοσφαίρου μας. Το καλλιμάρμαρο ιδιόκτητο οίκημα στην Λεωφόρο Ευαγόρου, αριθμός 95 γίνεται η καρδιά της Αμμοχώστου. Οι παλμοί της Ανόρθωσης είναι οι παλμοί της πόλης.
Το καλλιμάρμαρο οίκημα της Ανόρθωσης επί της Λεωφόρου Ευαγόρου
Από την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας της Κύπρου (1960) μέχρι το πραξικόπημα και την τουρκική εισβολή στην Κύπρο (1974), το ποδοσφαιρικό τμήμα της Ανόρθωσης κατέκτησε τρεις φορές το Κύπελλο Κύπρου (1961-62, 1963-64, 1970-71), τρεις φορές το πρωτάθλημα Κύπρου (1959-60, 1961-62, 1962-63) και δύο φορές το Σούπερ Καπ (1962, 1964).
Αναμηστική φωτογραφία/αφίσα εποχής επί τη ευκαιρία της κατάκτησης του πρωταθλήματος 1962-1963
Την περίοδο 1972-73, το τμήμα πετοσφαίρισης ανδρών της Ανόρθωσης κατέκτησε το πρωτάθλημα Κύπρου, καθώς επίσης και το Πανελλήνιο Πανεπαρχιακό πρωτάθλημα (αήττητη) και έλαβε εισητήριο συμμετοχής στην πρώτη κατηγορία του ελληνικού πρωταθλήματος πετοσφαίρισης 1973-1974 - η Ανόρθωση ήταν η μοναδική κυπριακή ομάδα που έλαβε μέρος στο πανελλήνιο πρωτάθλημα πετοσφαίρισης ανδρών. Στο πρωτάθλημα πετοσφαίρισης Ελλάδος 1973-1974, η Ανόρθωση τερμάτισε στην τελευταία θέση, καθώς απεχώρησε από τη διοργάνωση (πέντε αγωνιστικές πριν το τέλος) εξαιτίας της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο.
Τα γεγονότα του πραξικοπήματος και της τουρκικής εισβολής το καλοκαίρι του 1974 είχαν σαν αποτέλεσμα την κατάληψη της Αμμοχώστου που σήμαινε τον εκτοπισμό της Ανόρθωσης. Μέχρι το 1986, όποτε και χτίστηκε το στάδιο «Αντώνης Παπαδόπουλος», η Ανόρθωση δεν είχε σταθερή έδρα - το ποδοσφαιρικό τμήμα της Ανόρθωσης αγωνιζόταν σε στάδια της Λάρνακας, της Αραδίππου, της Λεμεσού και της Άχνας. Παρά τις οικονομικές δυσκολίες που αντιμετώπισε η Ανόρθωση, το 1975, το ποδοσφαιρικό τμήμα κατέκτησε το Κύπελλο Κύπρου, νικώντας την Ένωση Νέων Παραλιμνίου στον τελικό.
Από το 1986 η Ανόρθωση έχει σαν προσωρινή της έδρα το ιδιόκτητο στάδιο «Αντώνης Παπαδόπουλος» στην Λάρνακα
Το 2005 σημειώθηκε ένα από τα πιο σημαντικά γεγονότα στην ιστορία του ποδοσφαιρικού τμήματος του συλλόγου. Στα πλαίσια του β' προκριματικού γύρου του Τσάμπιονς Λιγκ 2005-06, η Ανόρθωση αντιμετώπισε την Τραμπζονσπόρ - αυτή ήταν η πρώτη συνάντηση κυπριακής και τουρκικής ομάδας σε ευρωπαϊκό επίπεδο μετά την τουρκική εισβολή του 1974. Στον πρώτο αγώνα, η Ανόρθωση επικράτησε της Τραμπζονσπόρ με σκορ 3-1 στη Λευκωσία, ενώ ο δεύτερος αγώνας έληξε με σκορ 1-0 υπέρ της Τραμπζονσπόρ. Το συνολικό σκορ της αναμέτρησης ήταν 3-2 υπέρ της Ανόρθωσης, η οποία έλαβε το εισητήριο πρόκρισης στον τρίτο προκριματικό γύρο του Τσάμπιονς Λιγκ.
Άποψη του νέου ΓΣΠ σε αγώνα των ομίλων του Τσάμπιονς Λιγκ όπου οι 20 χιλιάδες φίλλαθλοι έκαναν αναπαράσταση της πόλης της Αμμοχώστου
Παράλληλα με το ποδοσφαιρικό τμήμα της Ανόρθωσης, αναπτύχθηκαν έντονα και τα τμήματα πετοσφαίρισης της Ανόρθωσης. Το 1975, το τμήμα πετοσφαίρισης ανδρών κατέκτησε για πρώτη φορά το Κύπελλο Κύπρου. Το 1993, η ομάδα πετοσφαίρισης ανδρών της Ανόρθωσης κατέκτησε για πρώτη φορά το Σούπερ Καπ πετοσφαίρισης ανδρών Κύπρου - αυτή ήταν και η πρώτη φορά που διοργανώθηκε το Σούπερ Καπ πετοσφαίρισης ανδρών Κύπρου.
Η πετοσφαιρική ομάδα της Ανόρθωσης κατακτά το πρωτάθλημα την περίοδο 2013-2014
Το ίδιο έτος, το γυναικείο τμήμα πετοσφαίρισης της Ανόρθωσης κατέκτησε για πρώτη φορά το Σούπερ Καπ πετοσφαίρισης γυναικών Κύπρου, Το 2002, το τμήμα πετοσφαίρισης γυναικών της Ανόρθωσης κατέκτησε για πρώτη φορά το πρωτάθλημα πετοσφαίρισης γυναικών Κύπρου, ενώ το 2004, η Ανόρθωση κατέκτησε για πρώτη φορά το Κύπελλο Κύπρου.
Αξιόλογη δραστηριότητα ανέπτυξε η Ανόρθωση και στα τμήματα πετοσφαίρισης εφήβων, παίδων, παμπαίδων, νεανίδων, κορασίδων και παγκορασίδων. Την περίοδο 1989-90, το τμήμα πετοσφαίρισης παμπαίδων της Ανόρθωσης κατέκτησε για πρώτη φορά το πρωτάθλημα Κύπρου. Την περίοδο 2002-03, το τμήμα πετοσφαίρισης εφήβων κατέκτησε το Κύπελλο Κύπρου, ενώ την περίοδο 2008-09, οι έφηβοι πετοσφαιριστές της Ανόρθωσης κατέκτησαν για πρώτη φορά το πρωτάθλημα Κύπρου. Την περίοδο 2003-04, το τμήμα πετοσφαίρισης παίδων της Ανόρθωσης κατέκτησε για πρώτη φορά το πρωτάθλημα Κύπρου. Την περίοδο 1991-92, το τμήμα πετοσφαίρισης νεανίδων κατέκτησε για πρώτη φορά το πρωτάθλημα Κύπρου, ενώ την περίοδο 1997-98, οι νεανίδες κατέκτησαν για πρώτη φορά το Κύπελλο Κύπρο. Οι κορασίδες κατέκτησαν το πρωτάθλημα Κύπρου την περίοδο 1990-91, ενώ οι παγκορασίδες κατέκτησαν το πρωτάθλημα Κύπρου την περίοδο 1986-87.
Στη σύγχρονη εποχή, η οποία ξεκινά από το 2008, το ποδοσφαιρικό τμήμα πέτυχε μια πολύ σημαντική διάκριση στο ευρωπαϊκό επίπεδο: τη χρονιά 2008-09, η Ανόρθωση κατάφερε να προκριθεί στη φάση των ομίλων του Τσάμπιονς Λιγκ και έγινε η πρώτη κυπριακή ομάδα που κατάφερε να προκριθεί στους ομίλους της συγκεκριμένης διοργάνωσης
Η ομάδα φούτσαλ της Ανόρθωσης κατακτά για πρώτη φορά στην ιστορία της το πρωτάθλημα την περίοδο 2016-2017
Στις αρχές του 2012, η Ανόρθωση ανακοίνωσε την ίδρυση τμημάτων ποδοσφαίρου σάλας, σκακιού, καθώς και τη συγκρότηση ομάδας επιτραπέζιας αντισφαίρισης ενώ το 2015 επαναδραστηριοποιήθηκε το τμήμα καλαθόσφαιρας της ομάδας.
Το έμβλημα της Ανόρθωσης
Aπό το 1911 μέχρι σήμερα, η Ανόρθωση είχε επτά (βασικά) διαφορετικά εμβλήματα, με κύριο χαρακτηριστικό την παρουσία του φοίνικα. Την περίοδο 1970-85, το έμβλημα της Ανόρθωσης ήταν μια ασπίδα με κυανόλευκες λωρίδες, ένα μπλε φοίνικα και την επιγραφή «ΑΝΟΡΘΩΣΙΣ» με καφέ χρώμα. Το επόμενο έμβλημα της Ανόρθωσης, το οποίο ήταν σε χρήση την περίοδο 1985-90, ήταν παρόμοιο με το προηγούμενο έμβλημα, ωστόσο, η επιγραφή «ΑΝΟΡΘΩΣΙΣ» και το εξωτερικό μέρος της ασπίδας άλλαξαν χρώμα (από καφέ σε μπλε). Την περίοδο 1990-2000, το έμβλημα της Ανόρθωσης υπέστη σοβαρές αλλαγές: άλλαξε η μορφή της ασπίδας, η μορφή του φοίνικα (σ' αυτό το έμβλημα, ο φοίνικας αναγεννάται από τις στάχτες του) και το χρώμα της επιγραφής «ΑΝΟΡΘΩΣΙΣ». Επίσης, στα δεξιά και στα αριστερά του φοίνικα έχουν χαραχτεί δύο αριθμοί, το 19 (στα αριστερά) και το 11 (στα δεξιά), οι οποίοι σχετίζονται με το έτος ίδρυσης του συλλόγου, ενώ επίσης προστέθηκε η επιγραφή «ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΣ» στο κάτω μέρος του εμβλήματος. Από το 2000 μέχρι το 2006, το έμβλημα της Ανόρθωσης επέστρεψε στην αρχική του μορφή, αν και με μερικές αλλαγές: σε κάθε λωρίδα του εμβλήματος είχε χαρακτεί ένας από τους τέσσερις αριθμούς του έτους ίδρυσης του συλλόγου, η επιγραφή «ΑΝΟΡΘΩΣΙΣ» είχε χαρακτεί με μπλε χρώμα, ενώ η επιγραφή «ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΣ» αφαιρέθηκε. Από το 2006 μέχρι το 2011, το έμβλημα είχε υποστεί μερικές αλλαγές στην παρουσία του φοίνικα. Το 2011, λόγω της εκατονταετηρίδας του συλλόγου, η Ανόρθωση οργάνωσε διαγωνισμό για την αλλαγή του εμβλήματος. Στο τελικό έμβλημα, η επιγραφή «ΑΝΟΡΘΩΣΙΣ» έχει χαραχτεί με χρυσά γράμματα, ενώ γύρω από τον φοίνικα έχουν χαρακτεί δύο ημερομηνίες: 1911 (αριστερά) και 2011 (δεξιά). Κάτω από τον φοίνικα υπάρχει η επιγραφή «100 ΧΡΟΝΙΑ», ενώ πάνω από τον φοίνικα υπήρχε ένα χρυσό αστέρι. Το σύγχρονο έμβλημα της Ανόρθωσης είναι παρόμοιο με το έμβλημα της εκατονταετηρίδας, με μερικές διαφορές: η επιγραφή «ΑΝΟΡΘΩΣΙΣ» έχει χαραχτεί με μπλε (αντί για χρυσό) χρώμα, ενώ οι ημερομηνίες 1911 και 2011 αφαιρέθηκαν
